SAMENVATTING LIEFDESBANG (2014)
DEEL I: de dans van achtervolgen en weglopen
- Zowel gebrek aan eigenwaarde door zelfonderschatting als door zelfoverschatting is een vorm van onrealistisch zelfbeeld en vormt een voedingsbodem voor problemen met binding.
- De een reageert op angst nog voordat er sprake is van binding, een ander als de binding net gemaakt is en weer anderen na jaren van huwelijk/samenwonen. Maar ergens ontstaat er een moment waarop je de binding als te bedreigend ervaart. Als dat moment eenmaal heeft toegeslagen, zul je alles in het werk stellen om jezelf van deze angst te bevrijden, hoe reëel of irreëel die ook lijkt.
- Wie last heeft van bindingsangst is druk bezig met wegrennen, verbinding vermijden en grenzen opwerpen. Je houdt de controle over de relatie. Jij bepaalt hoeveel je elkaar ziet en de frequentie van intimiteit en seksualiteit. De angst slaat vooral toe op het moment dat de verbinding een meer permanent karakter krijgt.
- Als je echter last hebt van verlatingsangst, probeer je juist alles te doen om je te verbinden met je liefdespartner. Je verbindt je op een emotioneel diepgaande manier. Je beschrijft de diepgang van de ontmoeting als “zielsmaatje” of “tweelingziel”, waardoor je de neiging hebt jezelf grondig aan de ander vast te houden. Door jezelf emotioneel zo diep op de ander te storten, houd je de illusie in stand dat de intensiteit van het contact wederzijds is. Uit deze emotionele versmelting haal je je gevoel van veiligheid. Vanuit de angst om verlaten te worden, kun je het buitensporig geven van liefde gaan gebruiken als als compensatie voor je eigen tekort aan liefde. Liefde wordt bezitting en veeleisend en is gefixeerd op verbondenheid, aangezien de minste weerstand niet verdagen wordt. Onder de sterke gerichtheid op de ander schuilt de diepte van je eigen onzekerheid, die vervolgens als jaloezie naar buiten kan komen. Je hebt voortdurend de bevestiging van de ander nodig om jezelf gerust te stellen. Juist deze drang naar bevestiging zorgt voor afwijzing, die de onzekerheid alleen maar versterkt.
- Als je bindingsangst hebt, zul je je veel bewuster zijn van je angst dan wanneer je kampt met verlatingsangst; dan ben je vooral bezig je verlangen achterna te gaan. Wat je met elkaar gemeen hebt is dat je allebei diep van binnen bang bent. Of je nu achetrvolger bent of wegloper: in feite ben je allebei even hard weg van je eigen angst.
DEEL II: er bestaan geen foute mannen of foute vrouwen
- Onder de dynamiek van verlatingsangst en verbindingsangst schuilt een diepzittende wond, die aan de oppervlakte niet te zien is en waar mensen zich ook lang niet altijd bewust van zijn. De dynamiek is een symptoom van deze wond, die zijn oorsprong heeft in het verleden en gekoppeld is aan een ervaring waarin geen veilige verbinding heeft kunnen ontstaan. Als je verstrikt zit in deze dynamiek is dit niet zomaar te veranderen met wilskracht, omdat de onderliggende wond je steeds in het oude overlevingspatroon dreigt terug te trekken.
- Wanneer ouders zich opdringerig gedragen en niet genoeg ruimte geven, dan groeien kinderen op met de angst dat nauw contact met anderen hen dreigt te verzwelgen, te controleren, te manipuleren of aan te randen.
- Wanneer ouders niet voor emotioneel warm contact zorgen, dan groeien kinderen op met de angst dat relaties tot verlating, gemis en verlies leiden.
- Angst om verzwolgen te worden leidt er in relaties vaak toe dat iemand zich terugtrekt, terwijl angst om in de steek gelaten te worden leidt tot vastklampen. Beiden soorten verwonding kunnen tevens allerlei andere symptomen vertonen. Veel mensen lijden aan iets van beide, wat tot een relatie van “afstoten” en “aantrekken” leidt.
- Bij ouders die emotioneel niet beschikbaar zijn gaat het vaak niet om het ontbreken van liefde, maar om het ontbreken van een open, gezonde liefdesstroom vanuit ouder naar kind. De liefde zit opgesloten in hun wond. De binding tussen deze ervaring van verlatenheid en de kracht van liefde zorgt ervoor dat deze verbondenheid in volwassen relaties wordt herhaald. Je klampt je vast aan een kruimeltje liefde of je loopt bang weg wanneer je liefde vindt.
- Hechtingsstadia:
- autistische periode (geboorte tot 2 maanden)
- symbiotische fase (2-6 maanden)
- separatie-individuatie periode (6-24 maanden)
- Symbiosetrauma wordt veroorzaakt door een onveilige hechting. Het ontstaat wanneer je als kind hecht aan een getraumatiseerde ouders.
- Onveilige hechtingspatronen:
- angstig-afwerende (ambivalentelgepreoccupeerde) hechting (o.b.v. verlatingsangst)
- Ontstaan als je ouders de neiging hadden om jouw emoties over te nemen.
- In partnerrelaties ga je je emotioneel afhankelijk opstellen.
- Deze voortdurende onzekerheid leidt tot een controle drang op de aanwezigheid van de ander (claimen, jaloezie).
- angstig-vermijdende hechting (o.b.v. bindingsangst)
- Ontstaan als ouders de signalen van die je als kind gaf als je je ontredderd voelde niet hoorde of zagen.
- In partnerrelaties heb je de neiging om afstand te bewaren: je houdt van je vrijheid en onafhankelijkheid.
- angstig-gedesorganiseerde hechting (o.b.v. bindingsangst)
- Het ontbreekt je als kind aan ieder houvast vanwege het onvoorspelbare reactiepatroon van je ouders.
- Aan je partner geef je een dubbele boodschap: kom dichterbij want ik heb je nodig en ga weg want ik stik.
- angstig-afwerende (ambivalentelgepreoccupeerde) hechting (o.b.v. verlatingsangst)
- In symbiotisch verstrikte relaties ontwikkelen we de eigenschappen die veilig zijn en vermijden we de eigenschappen die de ander en onszelf kunnen raken in onze wonden. Zo dansen we de dans tussen achtervolgen en weglopen, een dans die de wond van onszelf en de ander versluiert.
- Mensen die altijd voor het getraumatiseerde kind in hun moeder of vader hebben gezorgd, gaan zorgen voor het getraumatiseerde kind in hun partner. Andersom verwachten zij ook dat hun partner voor hun tekorten en onvervulde behoeften gaat zorgen. Dit wordt een verborgen claim: een soort eis die ze aan de ander stellen vanuit een gevoel van zelfrechtvaardiging. Bijvoorbeeld “ja maar ik heb er toch recht op dat hij naar mij luistert”.
- Als je kampt met een symbiosetrauma ben je gevoeliger voor de nabijheid en aandacht van anderen en heb je sneller de neiging tot intimiteit en seksualiteit. Niet zelden wordt seksualiteit gebruikt om onvervulde behoeften te compenseren.
- Kortom: de wond die ten grondslag ligt aan een liefdesbange dans kan ontstaan zijn door veel verschillende oorzaken maar de basis is hetzelfde: angst. De angst heeft ervoor gezorgd dat we ons authentieke zelf in de steek hebben gelaten. We hebben ons aangepast aan anderen. We zijn afgesneden geraakt van onze vitale levensenergie. We zijn zo geconditioneerd om weg te gaan bij onze angst, dat we de angst vaak niet eens meer bewust voelen. We denken dan dat het ons niet beheerst en dat we ons leven “onder controle” hebben. Daarmee worden we alleen maar banger en hebben we nog meer controle nodig.
- In feite willen we allemaal hetzelfde: ons geaccepteerd voelen, lief gevonden worden en onze liefde kunnen delen met een ander mens. Om dat vermogen te ontwikkelen is het nodig om bewust te worden van de obstakels die we in contact met anderen opwerpen. Dan krijgen we een keuze om het anders te doen.
DEEL III: van overleving naar heling
- Overlevingshoudingen:
- Vechten (verlatingsangst): aanval inzetten, claimen, eisen, smeken i.p.v. vragen, de ander beschuldigen, focus onafwendbaar op de ander richten.
- Vluchten (bindingsangst): terugtrekken, contact verbreken, afsluiten van gevoelens, niet meer communiceren, stil worden.
- Bevriezen: afsplitsen van gevoel, oppervlakkige (ingehouden) adem, koude handen en voeten en geen verbinding met het lichaam ervaren.
- Bij verlatingsangst ontstaat versmelting: er ontstaat strijd of aantrekking via seks om bij elkaar te blijven. Het wordt een verslaving.
- Bij bindingsangst ontstaat dissociatie: je hebt geleerd je af te splitsen van je gevoelens. Je compenseert in vluchtgedrag. Je gaat liefde manipuleren om ervoor te zorgen dat je je behoefte vervuld krijgt zonder dat er verbinding hoeft te ontstaan. Dissociatie is de meest effectieve en fundamentele verdedigingsstrategie in het repertoire van een kind. Het heeft echter ook een enorm nadeel: het vernauwt de toegang tot 2 belangrijke gebieden van ons lichaam, of sluit die af: het vitale centrum in de buik – bron van hartstocht en energie, eros, vitale kracht en instinctief weten- en het hartcentrum – waar we op liefde reageren en de dingen het diepste voelen. Zo snijden we uiteindelijk onze connectie met het leven door.
- Door onveilige hechting ga je liefde gelijkstellen aan verlaten worden. In latere relaties kun je blind worden voor het niet emotioneel beschikbaar zijn of de verlating door je partner. Je gaat uit van de illusie dat je bemind wordt.
- De zelfsaboteur is de stem van de overlever die voortkomt uit angst. Hij zaait verwarring en laat je ronddraaien in kringetjes. Hij houdt je in de slachtofferpositie en voorkomt dat je jezelf en de ander confronteert met de waarheid. Hij zorgt ervoor dat je geen verantwoordelijkheid hoeft te nemen voor je eigen leven en je keuzes. Hij doet dat op zo’n manier dat je blijft geloven in zijn rechtvaardigheid. Deze lijkt zo echt, dat je niet in de gaten hebt dat je je diepere verlangens miskent.
- De overlever reageert alleen reactief op de wond van verlatings- en verbindingsangst, maar veroorzaakt steeds dezelfde vicieuze cirkel. De overlever kan geen onderscheid maken tussen nu en vroeger: het mechanisme stopt niet als het werkelijke gevaar voorbij is. De overlever wil je doen geloven dat je voor liefde en erkenning afhankelijk bent van de ander en zijn wapen is angst. Zo houdt het de focus weg bij je wond en blijf je vastzitten in de afhankelijkheid. Je angst met de overlever bestrijden lukt niet. Alleen als je de functie van overleven leert kennen, namelijk het bedekken van de wond, dan kun je die leren inzetten in het genezingsproces. Je bent gewend de overlever lastig te vinden en deze te veroordelen, op die manier blijf je weg van je wond en staat hij je genezing letterlijk in de weg.
- De helende beweging moet gezocht worden in het gezonde deel: het deel van ons dat intact is gebleven. Met het gezonde deel kunnen we contact maken met onze wond en zijn we in staat om onze traumagevoelens te dragen, deze te doorvoelen en te verwerken.
DEEL IV: helende passen voor een echte liefdesdans
- Hechtingscirkel:
- stap 1: contact maken of isoleren
- stap 2: hechten of weglopen
- stap 3: scheiden of vastklampen (sta stil bij jezelf, focus op je gezonde deel, weet dat je in het hier-en-nu met je volwassen vermogens veilig bent om de oude kindpijn te voelen)
- stap 4: rouwen of miskennen
- zin geven of wrok koesteren
- Zolang je gefixeerd blijft op de pijn van de ander zit je nog gevangen in de symbiotische verstikking. Wat onderdrukt wordt moeten we in de schaduw uitleven. We miskennen een wezenlijk deel van ons. Wanneer we de moed hebben om uit de verstikking te stappen en de overgenomen gevoelens los te laten, worden we geconfronteerd met onze eigen onderdrukte gevoelens van angst, schuld en schaamte.
- Als je de pijn van het lijden niet durft te voelen zul je geneigd zijn anderen te willen veranderen en veroordelen. Je hebt een verborgen claim bij de ander.
- Zodra je diep leert rouwen verliest deze illusie aan kracht. Als je je slachtofferschap leert erkennen, komt er meer autonomie ter beschikking. Uit het toelaten van verdriet ontstaat een nieuwe betekenis die een diepere zin geeft aan je ervaring. Zingeving is de enige stap die je niet kunt doen, maar die komt langs als de tijd rijp is.
- Wie niet durft te rouwen, blijft in de miskenning waardoor er geen zingeving kan plaats vinden. In plaats daarvan blijf je hangen in cynisme en wrok en overheerst een gevoel van zinloosheid. Je blijft dan slachtoffer van je ervaring.
- Het toelaten van de lading van de oude pijn geeft je iedere keer weer een kans om je te dieper met jezelf te verbinden.
DEEL V: ingrediënten voor beschikbare liefde
- Geef jezelf bestaansrecht
- Verbind je in het moment
- Verenig tegenstellingen
- In een echte relatie kun je alleen dienen en delen. je hoeft niet meer voor elkaar te ‘zorgen’ maar je moet er wel voor elkaar ‘zijn’.
- Als je liefdesbang bent, heb je door je levenshouding ook een aantal kwaliteiten ontwikkeld: waarnemingsvermogen, empatisch vermogen, creativiteit en spiritualiteit. Als de tegenpool voldoende ontwikkeld is, kunnen je kwaliteiten met meer vrijheid ingezet worden.
- Kies voor echte autonomie
- Respecteer jezelf
- Open je hart voor jezelf:
- Het erkennen van je diepste gevoelens opent je hart. Dan kom je in contact meteen diepere stroom van liefde voor jezelf en voor alles en iedereen.
- Spreek je waarheid
- Vergeef jezelf
- Richt je op onvoorwaardelijke liefde:
- Angst heeft een trage energie en bevat een laag bewustzijn. Liefde heeft een hogere trilling dan angst en kan deze omvatten. Liefde heeft niet de neiging om iets te veroordelen, weg te duwen of te bekritiseren, maar omarmt alles liefdevol op een oordeelloze manier. Het neemt waar zonder er iets van te vinden.
- Je ego is gebaseerd op angst en verdeelt alles in goed of slecht. Inde ruimte van liefde kan de angst niet overleven: hij krijgt simpelweg geen voeding vanuit het ego en lost stukje bij beetje op.
- Verbind vanuit vrijheid
Afsluitend gedicht in ‘Liefdesbang’ van Hannah Cuppen
Op het moment dat ik van mezelf begon te houden, begreep ik dat ik steeds weer en bij iedere gelegenheid,
op het juiste moment op de juiste plaats ben.
Dat alles wat gebeurt goed is.
Vanaf dat moment heb ik rust.
Nu weet ik dat men dat vertrouwen noemt.Op het moment dat ik van mezelf begon te houden,
kon ik accepteren dat emotionele pijn en lijden,
slechts waarschuwingen voor me zijn, dat ik niet mijn waarheid leef.
Nu weet ik dat men dat authenticiteit noemt.Op het moment dat ik van mezelf begon te houden,
ben ik ermee opgehouden naar een ander , beter leven te verlangen.
Ik kon zien dat alles om me heen een uitnodiging is om te groeien.
Nu weet ik dat men dat rijpen noemt.Op het moment dat ik van mezelf begon te houden,
ben ik ermee opgehouden mezelf van mijn vrije tijd te beroven.
Ik ben opgehouden met het bedenken van geweldige projecten voor de toekomst.
Op het moment doe ik slechts dat wat me vreugde en plezier brengt,
waar ik van hou en wat mijn hart blij maakt.
Op mijn manier en in mijn eigen tempo.
Nu weet ik dat men dat eerlijkheid noemt.Op het moment dat ik van mezelf begon te houden,
heb ik me bevrijd van alles dat niet gezond voor me was.
Van eten, mensen, dingen, situaties,
van alles dat me steeds maar weer naar beneden trok, weg van mezelf.
In eerste instantie noemde ik dat gezond egoïsme.
Nu weet ik dat het zelfliefde is.
Op het moment dat ik van mezelf begon te houden,
ben ik gestopt met altijd gelijk willen hebben.
Daardoor heb ik me steeds minder geïrriteerd.
Nu weet ik dat men dat nederigheid noemt.Op het moment dat ik van mezelf begon te houden,
heb ik geweigerd nog langer in het verleden te leven en me zorgen
te maken over de toekomst.
Nu leef ik alleen nog maar in het ogenblik, daar waar alles gebeurt.
Zo leef ik op dit moment iedere dag en noem het bewust zijn.Op het moment dat ik van mezelf begon te houden,
begreep ik dat mijn denken me klein en ziek kan maken.
Op het moment dat ik mijn hart liet spreken echter,
werd mijn verstand, mijn denken, een belangrijke partner.
Deze verbinding noem ik nu de wijsheid van het hart.We hoeven niet meer bang te zijn om ons bloot te geven,
ook hoeven we geen conflicten met onszelf en anderen te vrezen:
zelfs sterren botsen weleens op elkaar , en juist daardoor ontstaan er weer nieuwe.Nu weet ik: Dat is het leven.
SAMENVATTING LIEFDESROEP (2017)
Het boek liefdesbang gaat over de tansformatie van liefdesbang naar liefdesvrij. Liefdesroep gaat over de transformatie van levensbang naar levensvrij.
We staan voor een grote overgang, de geboorte van een nieuw tijdperk, waarin we ons hart mogen leren openen voor onszelf, voor elkaar en voor de aarde. Deze verandering kan alleen tot stand komen als we die samen dragen. Ieder die wil bijdragen aan deze nieuwe wereld, zal zijn eigen reis van de held moeten doormaken, de reis van het overstijgen van je kleine ik naar een groter veld van liefde. De tijd is rijp dat iedereen de held wordt in zijn eigen leven. Dat iedereen de verantwoordelijkheid neemt voor het overwinnen van zijn eigen schaduw.
We kunnen snel verstrikt raken in tegenstellingen. Je komt er niet uit. Er mist een andere dimensie, die namelijk van het hart. Daar zit het werkelijke weten. Ook op collectief vlak staan we voor de uitdaging de wereld van de polariteiten te overstijgen door de kwaliteiten van het hart toe te voegen. Alleen via het hart kunnen we integreren. Vroeger waren mensen sterk gericht op overleven, nu hebben we alle kansen om onze verwondingen te helen, zodat we ze niet meer hoeven door te geven aan de volgende generatie. Als we onze wonden helen kunnen we de dimensie van het hart binnengaan.
- Verticale verbinding: energiekanaal dat ons bewustzijn verbindt met onze basis
- Mensen zonder veilige en stevige basis: uitdaging in schaduwkanten als angst, schuld, schaamte en verdriet
- Mensen met veilige en stevige basis: uitdaging in schaduwkanten als zingeving, creativiteit en diepere levensvragen
- Horizontale verbinding: verbinden van verschillende polariteiten in jezelf
- Ik-jij wordt WIJ:
- als we onze schaduwkanten integreren (verticale verbinding) en de polariteiten verbinden (horizontale verbinding) met ons hart kunnen we ons kleine ikje, gericht op zelfbehoud en niet op groei en ontwikkeling, overstijgen.
- Hiervoor is het nodig dat we ons slachtofferschap en egobelang loslaten.
- Zodra we ons afgescheiden voelen, verliezen we het gevoel van eenheid en komen we in ons kleine ikje met zijn verhalen, verstikkingen en afhankelijkheden. Als we ons bewustzijn verhogen en ons afstemmen op heelheid, verdwijnt ieder gevoel van afgescheidenheid. Bewust zijn en liefde zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en worden in een woord ook wel ‘eenheidsbewustzijn’ genoemd. Vanuit de plek van eenheid zijn we aangesloten op een groter veld van bewustzijn dat ruimte en tijd te boven gaat. Dit veld beschikt over een grote mate van intelligentie, mededogen en wijsheid. Als we ons daarop afstemmen worden we ontvankelijk voor het transcedente. Je gelukzaligheid kan je naar het transcedente mysterie leiden, want gelukzaligheid is de opwellende energie van de transcedente wijsheid binnen in je.
- Hoe meer je vanuit je ware aard kunt leven, hoe beter je afgestemd raakt op het veld van eenheid. Vanuit je ware aard zul je jezelf niet onderwaarderen, maar ook nooit boven anderen stellen. Vanuit het weten van je bestemming zul je vanuit gepaste bescheidenheid je plek innemen zonder je bezig te houden met jezelf te vergelijken met anderen. Oefenen in niet oordelen is een belangrijke stap naar het ervaren van eenheid.
Hannah Cuppen haalt een aantal citaten aan:
- Bommerez haalt in zijn boek een onderzoek aan dat bewijst dat synchronisatie van het hart komt, niet van de hersenen:
Onderzoekers van het Institute of Heartmath hebben ontdekt dat het hart een elektromagnetisch veld heeft dat vijfduizend keer meer magnetische kracht heeft dan het elektromagnetische veld van de hersenen. Het elektromagnetische veld van het hart heeft verder een elektromagnetische component die ongeveer 60 keer zo groot is in amplitude dan dat van de hersenen.
- Citaat uit het boek ‘De hele olifant in beeld’ van Marja de Vries:
Wanneer we ervoor kiezen om onze zielenwens te volgen, brengen we in feite onze vrije wil in harmonie met de werking van de Wet van de Macht: de werking van het evolutionaire proces in de richting van de hogere vibratie. We zullen geholpen worden door ‘magische krachten’. In andere woorden, dan zal de Wet van de Liefde volledig in ons voordeel werken en zullen we ons op vele manieren ondersteund voelen bij onze eigen ontwikkeling.
- Bommerez:
Niets leidt tot snellere ontbinding van menselijke systemen dan gebrek aan zingeving. Omgekeerd brengt niets menselijke systemen sneller tot synchronisatie dan gedeelde zingeving. Zingeving zorgt ervoor dat mensen uit eigen beweging dingen doen die het geheel dienen, zelfs als ze daar geen vergoeding voor krijgen.
- Hannah Cuppen vult aan:
Zingeving ontstaat, omdat het daar niet om te doen was. Het antwoord op het overstijgen van de liefdesbange dynamiek is het leren toepassen van de natuurlijke principes. Controle en liefde gaan niet samen. Liefde vraagt om een houding van nederigheid en overgave.
- Inspiratiefase:
- binnencirkel: liefdesroep negeren
- buitencirkel: liefdesroep volgen (know-flow-glow-grow)
- Transformatiefase:
- binnencirkel: vastzitten in schaduw
- buitencirkel: schaduw overwinnen, helpers op je pad
- Creatiefase:
- binnencirkel: potentieel onbenut
- buitencirkel: geschenk creëren, testen en beproevingen
- Manifestatiefase:
- binnencirkel: frustratie stagnatie
- buitencirkel: geschenk delen
- Integratiefase:
- binnencirkel: afsplitsing, polariteit
- buitencirkel: helper voor anderen, ik-jij-wij, zelforganisatie