SAMENVATTING (letterlijke opsomming)

• Acht mannen bezitten net zoveel als de halve wereld (Oxfam).
• Terwijl de onderste helft collectief minder dan 1% van het totale kapitaal bezit, heeft de rijkste 10% 89%van alle activa op de wereld in handen.
• Donald Trumps kabinet zit vol miljardairs en multimiljonairs. Hij heeft veel topmensen van Goldman Sachs in zijn kabinet opgenomen. Volgens NBC News bezaten de beoogde kabinetsleden van Trump in december 2016 een verbijsterend nettokapitaal van 14,5 miljard dollar.
• Het merk Trump staat voor rijkdom (of geld). In de wereld die hij geschapen heeft gedraagt hij zich uitsluitend tot “winnaar”. Hij is de politiek binnengekomen door te spelen volgens de regels van merkencreatie. Volgens die regels hoef je niet objectief goed of fatsoenlijk te zijn: je moet alleen maar trouw zijnen je houden aan het merk dat je hebt gecreëerd.
• Geld stroomt binnen bij de familie Trump, niet eens onder het voorwendsel van filantropie, dat de Clinton foundation in elk geval nog had. Dat Bill en Hillary met hun Foundation die morele grenzen tientallen jaren lang hebben opgerekt, bood Trump de kans om hen helemaal weg te vagen.
• Trump is de baas en doet wat hij wil, ook met vrouwen. Een van de huiveringwekkendste kanten van de mannen die Trump omringen, en die hem openlijk in de media steunen, is dat zovelen van hen zijn beschuldigd van het slaan, intimideren of seksueel misbruiken van vrouwen.
• Als de mensheid een fiftyfifty kans wil hebben om de temperatuurdoelen te halen die eind 2015 in het klimaatakkoord van Parijs zijn vastgelegd, mag elke nieuwe energiecentrale vanaf 2018 geen CO2 meer mag uitstoten.
• Trump lijkt een diepgewortelde en hardnekkige vastbeslotenheid te hebben om een volslagen ontremde fossielenbrandstofgekte te ontketenen door de olieprijs op te drijven. Hij heeft zijn regering volgestopt met directeuren uit de fossielenbrandstofindustrie en politici met sterke banden met die bedrijfstak. Trump tovert de klimaatverandering weg en helpt hiermee de koolstofzeepbel, die sinds 2016 begon leeg te lopen, nog een paar jaar met giftige lucht te vullen.
• Er bestaat een verband tussen de olieprijs en gewapende conflicten. Als de olieprijs daalt neemt de instabiliteit in landen als Venezuela en Rusland toe. En omgekeerd, als er conflicten uitbreken in landen die over veel olie beschikken (Koeweit, Nigeria) sciet de rijs omhoog, omdat de markt verwacht dat dat er minder zal worden opgeleverd. Ten tijden van de inval van Irak (2003) koste een vat olie 30 dollar. In 2008 100 dollar. Tot 2014 bestond niet minder dan de helft van de inkomsten van Rusland uit opbrengsten van gas en olie. Toen de opbrengsten scherp daalden kwam de regering opeens honderden miljarden tekort. Volgens de Wereldbank zijn de lonen in Rusland in 2015 met bijna 10%  achteruitgegaan.
• Het winnen van olie in de zee ten noorden van Siberië is extreem moeilijk en kostbaar. Plannen voor het winnen en verbranden van de meest vervuilende fossiele brandstoffen, waaronder die onder het smeltende ijs van de Noordpool, staan op dit moment met de lage olieprijs in de koelkast. Maar wanneer de olieprijs 80 dollar of meer wordt per vat, komen de plannen weer boven tafel.
• Steile conservatieven ontkennen de klimaatverandering omdat ze biljoenenkapitalen willen beschermen die door klimaatactie worden bedreigd, maar ze verdedigen ook een complete ideologie, het neoliberalisme, die beweert dat de markt altijd gelijk heeft, dat regulering altijd verkeerd is, dat particulier initiatief goed is en overheidsbemoeienis slecht, en dat de belastingen die overheidsdiensten mogelijk maken het ergst zijn van allemaal. De droom van minister van onderwijs Betsy DeVos is het afschaffen van openbaar onderwijs en vervangen door een systeem met vouchers.
• Republikeinen maken zich geen zorgen om de klimaatverandering omdat heel veel mensen met macht en invloed duidelijk vinden dat ‘de kinderen van anderen’ de risico’s maar moeten lopen, kinderen die minder waard zijn dan die van henzelf. Misschien zijn ze niet allemaal klimaatontkenners, maar ze laten bijna stuk voor stuk een catastrofaal gebrek aan belangstelling zien. Ze maken zich mentaal los van het gezamenlijk lot van de mensheid. Dit afscheiden van de rest van de mensheid (zij het alleen in hun hoofd) maakt het hun mogelijk om niet alleen de schouders op te halen over de dringende noodzaak om in actie te komen tegen de opwarming van de aarde,  maar ook om op zoek te gaan naar nog roofzuchtiger manieren om te profiteren van rampen die nu plaatsvinden of in de toekomst gaan plaatsvinden en van de groeiende instabiliteit die daaruit voortvloeit.
• De wereld wordt in een angstaanjagend hoog tempo in zones ingedeeld. Europa, Australië en Noord-Amerika zijn steeds grotere (geprivatiseerde) forten aan het opzetten om zich te beschermen tegen mensen die vluchten voor hun leven. En maar al te vaak is die vlucht een rechtstreeks gevolg van krachten die grotendeels door de landen met die forten zijn losgemaakt: handelsverdragen waarin de zwakste partij wordt uitgeknepen, oorlogen of ecologische rampen, die nog zijn verergerd door de klimaatverandering. Sterker nog, als we op de wereldkaart een vlaggetje zetten bij de bloedigste conflicten die op dit moment gaande zijn, van Afghanistan en Pakistan tot een Libië, Jemen, Somalië en Irak, zie je meteen dat dat ook de heetste en droogste plekken op aarde zijn.
• De shocktactiek maakt al meer dan veertig jaar stilzwijgend deel uit van het neoliberalisme dat aan de wereld wordt opgelegd. Deze strategie volgt een duidelijk patroon: wacht op een crisis (of, zoals in Chili en Rusland en Korea, stuur daar actief op aan), zeg dan dat hier sprake is van een ‘uitzonderlijke politieke situatie’, zet het democratische besluitvormingsproces geheel of gedeeltelijk op een zijspoor en ram er de verlanglijst van het bedrijfsleven er zo snel mogelijk doorheen. Dankzij hyperinflatie of het omvallen van banken hebben de elites die een land besturen de in paniek geraakte bevolking er maar al te vaak van weten te overtuigen dat het nodig was om sociale zekerheden uit te kleden of enorme bedragen uit te trekken voor het overeind houden van financiële instellingen. Het alternatief, beweerden ze, was het instorten van de economie.
• Een van die ogenblikken was New Orléans, nadat daar de orkaan Katrina had toegeslagen. Horden mensen van particuliere militaire bedrijven stortten zich op de stad om aan de ramp te verdienen, terwijl de bewoners zelf door de overheid aan hun lot werden overgelaten en als gevaarlijke misdadigers werden behandeld. Hetzelfde gebeurde in Bagdad (2003).
• Trump paste het voor het eerst zelf toe in 1975 toen New York dreigde failliet te gaan. Hij kocht een hotel voor 9,5 miljoen dollar en streek vervolgens 360 miljoen dollar fiscaal voordeel op. En de teller loopt voorlopig nog door.
• Trump laat de pretentie van een neutrale, bemiddelende overheid los en geeft bedrijven rechtstreeks leiding aan de laatste fase van het decimeren van de overheid en het algemeen belang.
• Alle instituties en tradities bieden iets wat wij mensen nodig hebben voor ons welbevinden en waarnaar we nooit ophouden te verlangen: gemeenschap, verbondenheid en een doel in het leven dat groter is dan onze onmiddellijke, individuele verlangens.
• Door een crisis kunnen we evolueren, volwassen worden. De shocktactiek loopt op een spectaculaire mislukking uit als er levendige herinneringen zijn aan vorige keren dat angsten en trauma werden misbruikt om de democratie te ondermijnen. Dankzij die herinneringen komen de klappen minder hard aan, en beschikken mensen over gemeenschappelijke referentiepunten. Daardoor kunnen ze benoemen wat er gebeurt en kunnen ze terugvechten. Zoals Argentinië ruim 15 jaar geleden en Spanje in 2004. De beweging om het merk Trump te boycotten wint aan kracht. Daarbij trekken steeds meer mensen dezelfde conclusie: het is hoog tijd ons te verenigen rond een gemeenschappelijk programma en rechtstreeks de strijd aan te binden met het politieke gif dat zich door onze landen verbreidt. Nee is niet genoeg, het wordt tijd om een paar keer hartgrondig ja te zeggen. Ja tegen de eigenschappen die we als mens het meest waarderen zoals edelmoedigheid, gastvrijheid, warmte en wijsheid. Ja tegen een energiesystemen die democratisch bezit zijn van onszelf.
• Trump is de culminatie, de logische eindfase van veel gevaarlijke verhalen die onze cultuur al lang opdist. Dat hebzucht goed is, dat de markt alles beheerst. Dat alles in het leven om geld draait. Dat blanke mensen beter zijn dan de rest. Dat de natuur er is om geplunderd te worden. Dat kwetsbare groepen hun lot aan zichzelf te wijten hebben en dat de 2% hyperrijken hun gouden torens verdienen. Dat alles wat een gemeenschap gezamenlijk bezit geen waarde heeft en geen bescherming verdient. Dat we omringd zijn door gevaren en ons alleen om de eigen groep moeten bekommeren. Dat er voor dit alles geen alternatief is.
• Maar een crisis zorgt er lang niet altijd voor dat een samenleving erop achteruit gaat en de moed opgeeft. Er is altijd de tweede optie:  eendrachtig een evolutionaire sprong wagen. En niet vallen voor de vermoeide, achterhaalde shocktactiek.