Het nieuwste boek van Brené Brown heet ‘Verlangen naar verbinding‘. Met als ondertitel ‘Er echt bij horen en de moed om alleen te staan‘. Van haar eerder verschenen boeken had ik ‘De kracht van kwetsbaarheid‘ gelezen. Direct een van mijn favoriete boeken. Ook dit boek is een fijn boek om te lezen. Slechts 185 bladzijdes. Wederom put ze uit onderzoeksgegevens en verbindt deze aan haar levenspad.

In het eerste hoofdstuk ‘Overal en nergens’ vertelt ze over haar eigen jeugd. Haar grootste pijn was het gevoel dat zij nergens bij hoorde. De zinnen “Je bent pas vrij als je je realiseert dat je nergens bij hoort – en dat je overal bij hoort- op geen enkele plek. De prijs is hoog. De beloning groot” maakte dat Brené Brown zich vier jaar terugtrok in haar onderzoekshol. Om dit verder te onderzoeken. Met dit boek als resultaat.

In het derde hoofdstuk gaat ze dieper in op eenzaamheid. Eenzaamheid is “het gevoel sociaal geïsoleerd te zijn”. Iets anders dan alleen zijn: sommige (introverte) mensen kunnen zich het eenzaamst voelen als ze samen zijn met anderen. Uit een meta-analyse van onderzoeken over eenzaamheid blijkt dat leven met eenzaamheid je kans om vroeg te overlijden verhoogt met 45%. Leven met zwaarlijvigheid met 20% en overmatig alcoholgebruik met 30%, ter vergelijking.

In het vierde hoofdstuk komt ontmenselijking aan bod. Ze haalt de definitie aan van Maiese “het psychologische proces om de vijand te demoniseren, die minder menselijk te maken waardoor hij geen menselijke behandeling verdient”. Ontmenselijking heeft ontelbaar veel daden van geweld, mensenrecht schendingen, oorlogsmisdrijven en genocides tot gevolg gehad. Ontmenselijking begint met taal, vaak gevolgd door beelden.

Over dit onderwerp las ik ook de boeken ‘Compartimenten van vernietiging‘ van Abram de Swaan en “Het zijn net mensen” van Joris Luyendijk.

Brown introduceert de termen “hermenselijken” en “conflicttransformatie” i.p.v. conflictoplossing. Hermenselijken vereist constante toewijding, alertheid en moed. De moed om ons kwetsbaar op te stellen. En om gesprekken aan te gaan om de werkelijke aard van een meningsverschil volledig te onderzoeken. De moed om je open te stellen voor vreugde en te oefenen in dankbaarheid. ‘De wildernis trotseren’ zoals Brown het noemt.

In het zesde hoofdstuk zet Brown uiteen dat we in een spirituele crisis bevinden. En dat de sleutel tot het beoefenen van het er echt bij horen is dat we ons geloof in een onlosmakelijke menselijke verbondheid behouden. Die verbondenheid is niet iets wat verbroken kan worden. Maar ons geloof in de onlosmakelijke menselijke verbondenheid is een van de grootste bronnen van moed in de wildernis. Ons laten zien bij collectieve momenten van vreugde en pijn, zodat we getuige kunnen zijn van de onlosmakelijke menselijke verbondenheid. Hand in hand. Met vreemden. Het is troostrijk om ons over te geven aan onze gedeelde pijn en angst. Dit noemt Brown sacrale ervaringen. Die zijn zo diepgaand menselijk dat ze onze verschillen overstijgen en datgene aanboren wat in ons diepste wezen is vastgelegd. Een ervaring van collectieve pijn verlost ons niet van rouw of verdriet: het is een dienende aanwezigheid.

Ik las deze boodschap in verschillende woorden terug in de boeken “Nee is niet genoeg” van Naomi Klein en “Genezen door genade” van Caroline Myss.

In het zevende en laatste hoofdstuk beschrijft Brown dat er echt bij horen gaat om “een sterke rug, een zachte voorkant en een wild hart”. Een sterke rug om je mond open te doen en eerlijk te zeggen dat iets bullshit is -wel je fatsoen bewaren-. Een zachte voorkant is leren om op je gemak te zijn als je kwetsbaar bent. Leven met een wild hart is het vermogen om sterk en zacht, enthousiast en beducht, moedig en bang tegelijkertijd te zijn.

Kinderen vanaf een jaar of twaalf begrijpen het onderscheid tussen je aanpassen en erbij horen. ‘Erbij horen is geaccepteerd worden om wie je bent. Als je je aanpast word je geaccepteerd omdat je hetzelfde bent dan de rest.” Met dit nieuwe onderzoek ziet Brown het nog meer als haar taak om haar kinderen te helpen in zichzelf te geloven en bij zichzelf te horen. Boven alles.

Het boek “Verlangen naar verbinding” is een mooie oproep aan alle lezers om de wildernis in te gaan.