Het boek van Vera Helleman ‘De kracht van autisme’ bracht wat ik zocht, namelijk een visie op autisme vanuit het energetisch perspectief. En het bracht me meer, namelijk een hilarische actie. Maar daarover later meer.

Vera Helleman kreeg op latere leeftijd de diagnose Autisme Spectrum Stoornissen (ASS). Na haar vaders overlijden kwam ze eigenlijk voor het eerst tot het besef dat er mogelijk autisme in het spel. Er ontstond een diepe wens om een verhelderende en bekrachtigende visie over autisme aan de wereld te openbaren. Dit boek is dan ook opgedragen aan haar vader:

“Voor mijn vader…. die mij leerde dat liefde voorbij woorden en voorbij gedrag gaat”

Het boek is voorzien van een proloog en epiloog en opgebouwd uit drie delen, de zogenaamde drie constitutionele eigenschappen van autisme: hyper sensitiviteit, het ontbreken van ik-referentie en natuurwetmatig denken. De delen volgen elkaar moeiteloos op als een samenhangend geheel. Vera Helleman is zeer actief op YouTube (Vera Verheldert met 6,44K volgers), maar ik geef nog steeds de voorkeur aan het lezen van een boek.

Vera Helleman schrijft over een aards, fysiek waarnemingsveld en een energetisch waarnemingsveld. Beiden bestaan tegelijkertijd. Het aardse kenmerkt zich door tijd en vorm (=lineair en duaal). Het energetisch perspectief is los van alle tijd en vorm en kenmerkt zich door zijn eigen energetische aard. Energie is de drager van alles en gaat vooraf aan vorm. We hebben dus niet alleen een fysiek lichaam, gedachten en emoties, maar ook een energetisch lichaam dat voelend waarneemt.

In feite kijkt iedere baby in den beginne vanuit het energetisch standpunt. De meeste mensen identificeren zichzelf vervolgens met het geheel van lichaam, gedachten en emoties dat zij zijn, de zogenaamde ik-laag. Kinderen met autisme nemen -volgens Helleman- de wereld tijdens het opgroeien langer waar vanuit het energetisch perspectief (de zijn-laag) en identificeren zich niet met het fysieke lichaam. Het ik-referentiekader is dan nog niet opgebouwd en zij verblijven nog steeds in de zijn-laag, waar vooral  ervaren in het hier-en-nu is. Zij zijn nog steeds symbiotisch verbonden en gaan er onbewust vanuit dat de buitenwereld voor hen gaat zorgen. Ze hebben geen of weinig besef van dat er initiatief van hen moet komen. Het is dus belangrijk voor kinderen met autisme dat ze onder begeleiding kennis maken met de grote ‘sociale’ buitenwereld, want daar begint het wringen. Dat vraagt een gevoelige en opmerkzame ouder.

Het zoeken naar een ‘ik’ is onbegonnen werk voor mensen met autisme volgens Helleman. Op vragen als ‘Wat wil je straks?‘ en Wie ben je?‘ kunnen mensen met autisme geen antwoord vinden. Het is beter om vragen te vertalen naar een zinsconstructie waar de ‘wie’ vervangen wordt door een energetische verwijzing en de ‘wanneer’ door het hier en nu. Dit in tegenstelling tot wat de ‘Geef me de 5 methode‘ (wie, wat, waar, wanneer en hoe) van Colette de Bruin instrueert. Wil je echter iets duidelijk maken dat in de wereld gebeurt of gaat gebeuren waaraan mensen met autisme zich moeten aanpassen, dan kun je wel het beste de wie, wat, waar, wanneer en hoe duidelijk omschrijven. Aldus Helleman.

Zonder ik-referentiepunt kun je maar naar twee alternatieven grijpen: gevoel en denken. Vaste regels en feiten (denken), zowel negatief als positief, blijven je achtervolgen en zijn inflexibel en rigide. Terwijl het gevoel altijd klopt met het moment; het is veel eerlijker en veel meer flexibel. Als je gelukkig wilt worden kun je de regels en feiten over jezelf volgens Helleman maar beter overboord gooien. Ontsla de ‘ik’ en laat het ‘zijn’ het overnemen. Laat je braafheid t.a.v. regels je niet meer besturen. Volg de regels van je hart in het (onder)houden van je contacten.

Een van de drie constitutionele eigenschappen van kinderen met autisme is hyper sensitiviteit. We hebben hyper sensitiviteit wel te leren gebruiken en waarderen. Door het leren waarnemen van je gevoel heb je sneller in de gaten waar de energie stroomt en kun je gelukkig en afgestemd leven.

Neurotypische mensen verleggen hun energie naar de ander toe.  Hun energie en focus verdwijnt uit henzelf. Mensen met autisme ondervinden juist problemen in het zich verplaatsten in een ander en identificeren zich niet met de pijn van een ander. Zij voelen de ander in zichzelf in het hier en nu. De kracht van autisme is de spiegelfunctie die ze hebben op mensen die zich anders gedragen dan ze werkelijk zijn: “Met mijn grote gevoeligheid laat ik de ander in mij komen (dat gaat automatisch), ik voel mezelf als hen, vertel wat ik voel en zoek dan in mezelf naar openingen om mezelf weer in balans te brengen en dat geef ik een ander terug”.

Bewust reageren op de buitenwereld heeft bij mensen met autisme een enorme vertragingsfactor als gevolg van hun hyper sensitiviteit.  Alles gaat bij autisme om energie en energie moet gefocust worden alvorens er keuzes gemaakt kunnen worden tot reageren of handelen.  Ook het voor zichzelf opkomen in de (doelgerichte) buitenwereld is vaak lastig voor (zelf-gerichte) mensen met autisme. Hellemans tips voor het vergroten van de zelfredzaamheid van een kind zijn:

1. Voldoende ervaring, maar niet meer dan het aankan. Je wilt voorkomen dat het kind in beschermingsmechanismen schiet, maar je wilt wel het kind stretchen voor prikkels. Dat betekent goed kijken waar de grens ligt, net even stimuleren toch te proberen en daar altijd zelf als veilige haven beschikbaar te zijn.
2. Stimuleer contact met het Zelf, zodat het kind goed in contact blijft met het gevoel en daarmee de ‘ik-wens’ of ‘ik verlang’.
3. Houd de geest open, zodat het flexibel kan blijven bewegen in de wereld.

Ook de vrijheid om te mogen zeggen ‘Het voelt niet goed’  is belangrijk volgens Helleman. “Ik vond het altijd zo ingewikkeld dat je in deze maatschappij altijd jezelf woordelijk moet verantwoorden voor iets dat je niet kunt uitleggen, maar wat gewoon niet goed voelt”.

Over de derde constitutionele eigenschap van autisme, het natuurwetmatig denken, schrijft Helleman dat haar brein nooit rust neemt. De focus en concentratieboog gaan zitten in het continue zelf puzzelen aan haar interesses. Die focus wordt aangestuurd door een intentie, de drijvende kracht van je ziel. De intentie is leidend en de persoonlijkheid met alle menselijke eigenschappen is het gereedschap om die intentie vorm te geven. De nauwe interesses van mensen met autisme zijn het potentieel voor het ontwikkelen van experts, pioniers, uitvinders en innovatieve denkers.

Dan mijn hilarische actie: al vanaf het lezen van de eerste pagina’s vielen me spellingsfouten en grammaticale fouten op. Ik sprak hierover meerdere keren hardop mijn verbazing uit, tot irritatie van mijn man en dochters. “Was er dan geen tweede lezer geweest? Hoe is het mogelijk?” vroeg ik me af….

Ik besloot Vera Helleman te mailen met allereerst de complimenten voor het mooie boek. “Ik kom ook wat foutjes tegen (spelling, weggelaten letters, inconsequenties). Vind je het fijn als ik die al lezende verzamel en jou toe mail, voor een eventuele 2e druk? Of laat je het liever zo, puur als het is?” .

Kort daarna was ik beland in het hoofdstuk over taal (pagina 135). Hier beschrijft Vera Helleman dat als zij vragen krijgt van mensen, zij dikwijls het antwoord niet weet “maar vorm ik de woorden van het gevoel dat ik op dat moment heb. Zo kan ik dus een zin beginnen, voordat ik weet wat de gehele zin zal gaan worden. Ongetwijfeld is zo’n zin dan grammaticaal fout, maar wel in een logische volgorde. (Om dit te verklaren, hebben wij derhalve in dit boek die grammaticale ‘fouten’ bewust laten staan.)”.  Ik barstte in lachten uit.

Nu ik het boek heb uitgelezen moet ik constateren dat mijn ego kennelijk veel waarde hecht aan het lezen van grammaticaal en spellingtechnisch correcte teksten, want ondanks deze verklaring kon ik er niet echt aan wennen ;-). Maar het is wel degelijk haar consistente puurheid die dit boek tot een prachtige leeservaring maakt!